این اواخر زیاد درباره رمز دوم پویا شنیدیم اما امروز قراره بررسی کنیم که این فشار دولت و بانک ها برای فعال کردن رمز دوم پویا روی مردم اولاً از کجا سرچشمه گرفته و ثانیاً آیا بی‌جا بوده یا خیر ؟
رمز دوم یا رمز اینترنتی کارت بانکی به شما اجازه می دهد بدون در دست داشتن کارت و فقط با داشتن اطلاعات آن در هر نقطه از جهان اقدام به تراکنش با حساب خود کنید.
در اولین قدم بهتر است بررسی کنیم در زندگی ماشینی و پر مشغله امروز که خرید و تراکنش های اینترنتی به جزئی جدا نشدنی در زندگی ما تبدیل شده اند ، رمز دوم چه نقشی ایفا می کند.
مدت زمان زیادی از همه گیر شدن رمز دوم شاید نگذشته باشد. تقریباً از وقتی که گوشی های هوشمند و اینترنت فراگیر و قابل دسترس همه شد ، نیاز مردم به رمز دوم بالا گرفت. بهتر است ۶ – ۷ سال پیش را به خاطر بیاورید ؛ برای یه کارت به کارت ساده باید به عابر بانک مراجعه می کردید و بعد از کلی معطلی نوبت به شما می رسید یا حتی برای خرید شارژ باید به سوپرمارکت محل مراجعه می کردید اما اگر یه کار فوری پیش میومد و ساعت از ۱۲ گذشته بود هم این چنین ساده انجام می شد ؟
در همین حین بود که تراکنش اینترنتی به کمک ما آمد و کم کم بین همه جا افتاد و ما تونستیم با پرداخت هزینه اندکی در وقت و انرژی تا حد زیادی صرفه جویی کنیم.
چرا رمز دوم پویا راه اندازی شد ؟
در سال گذشته در هر ماه حدود ۸۰۰ شکایت به پلیس فتا با موضوع کلاه برداری اینترنتی شده بود. تنها عاملی که از حساب شما در برابر سرقت اینترنتی محافظت می کنه رمز دوم هست چون بقیه اطلاعات روی کارت ثبت شده در معرض دید همه هست. اما ما گفتیم که خرید اینترنتی و غیر حضوری ، بنابراین اطلاعات بانک از کجا به دست سارقین افتاده ؟
جواب صفحه فیشینگ است!
فرض کنید قرار است از یک سایت نامعتبر اینترنتی یک کالایی را خریداری کنید. اشتباه اول شما قطعاً انتخاب این سایت نامعتبر است اما از آن می گذریم. به صفحه پرداخت که می روید همه چیز عادی بنظر می رسد. حتی لوگو بانک مرکزی با نشان اعتماد هم در صفحه وجود دارد. با وارد کردن اطلاعات حساب بانکی خود و زدن دکمه پرداخت بعد چند ثانیه با خطا مراجعه می شوید. بعد از یکی دو بار دیگر تلاش ، یا بیخیال خرید خواهید شد یا بدتر از آن با کارت دیگری اقدام می کنید. در تمامی این مراحل با زدن دکمه پرداخت تمامی اطلاعات حساب شما ثبت و سیو شده است. در واقع اون سایت اصلاً سایت خرید اینترنتی نیست و به بانکی هم متصل نیست و تنها ظاهر آن شما را گول زده است.
در برخی موارد پیشرفته تر حتی آدرس هم درست بنظر می رسد. مثلاً به جای shaparak.ir نوشته شده shaparrak.ir یا بدتر از آن دقیقاً نوشته شده shaparak.ir اما به جای a انگلیسی از a یونانی استفاده شده است.
در چنین شرایطی هر کسی ممکن است بر اثر دقت نکردن و حواس پرتی یا اطلاع نداشتن از این روش کلاهبرداری ، خیلی راحت تمامی اطلاعات کارت بانکش را تقدیم به سارقین کند.
زیاد شدن این قبیل دزدی‌ها و صفحه فیشینگ باعث شد دولت و بانک ها دست بکار شده و رمز دوم پویا را راه اندازی کنند.
رمز دوم یکبار مصرف چگونه عمل می کند ؟
اطلاعات کارت شما بدون رمز دوم به هیچ دردی نخواهد خورد و هیچکس نمی تواند از آن سو استفاده کند. رمز دوم پویا بدین صورت کار می کند که بجای یه رمز ایستا و همیشگی ، هر بار که نیاز به تراکنش اینترنتی داشته باشید یک رمز دوم جدید با تاریخ مصرف ۶۰ ثانیه ای برای کارت بانک شما ساخته شده و برای شما ارسال می شود.
بنابراین داشتن رمز دوم پویا کاملاً به صلاح همه است اما با این حال یک سری محدودیت هم ایجاد می کند.
یکی از مشکلاتی که در ابتدا وجود داشت ، دسترسی به رمز دوم پویا فقط از طریق اپلیکیشن های خاصی که هر بانک معرفی می کرد ، بود و این باعث شده بود افرادی که دارای تلفن هوشمند نیستند ناراضی باشند. که البته برای رفع این مشکل ارسال رمز از طریق اسمس راه اندازی شد.
مشکل دیگری که وجود داشت و هنوز هم تا حدودی وجود دارد این است که گاهی شما از کارت یک فرد دیگری که همراه شما نیست مثلاً پدر قصد خرید اینترنتی دارید. برای خرید با کارت بانک پدر باید یک بار تماس بگیرید و اطلاع دهید برای دریافت رمز دوم پویا اقدام کند و سپس با شما تماس گرفته و رمز دوم که تنها ۶۰ ثانیه زمان برای استفاده از آن را دارید برای شما بخواند. فرض کنید شرایط از این هم بدتر باشد. دور از خانه بدون شارژ تلفن برای تماس ایستاده اید. تنها پول نقد همراه دارید و اینترنت هم برای گرفتن اسنپ هم ندارید. در این شرایط قبلاً خیلی راحت با سامانه های خرید شارژ مثل ۷۸۰ یا ۷۰۴ می توانستید با خرید از کارت پدر یا مادر خود را نجات دهید ولی حالا نیاز به رمز دوم پویا دارید که برای شما ارسال نمی شود !
درست است من در بدترین شرایط به این قضیه نگاه کردم اما بالاخره ممکن است رخ دهد. حتی وقتی شما ساعت ۲ صبح قصد خرید با کارت والدین دارید و رمز به گوشی آنها ارسال می شود ، بیدار کردن آنها و دریافت گوشی کار درستی به نظر نمیاد. برخی بانک ها هیچ راه حلی برای رهایی از این شرایط در نظر نگرفته اند اما تعداد اندکی از بانک ها راه حلی را در پیش گرفتند که بنظر معقول می رسد ، نیاز نبودن به رمز دوم پویا برای خرید های کمتر از سقف تعیین شده مثلا ۱۰۰ هزار تومان است. بنابراین برای خرید شارژ از سامانه ۷۸۰ نیازی به استخراج رمز دوم نخواهید داشت !
در آخر باید اضافه کنم دریافت رمز دوم خود به پروسه ای زمان بر تبدیل شده است و کار خرید اینترنتی که قبلاً ۳۰ ثانیه وقت می گرفت به چند دقیقه تبدیل شده است. این خود یکی از عواملی است که باعث نارضایتی اکثریت نسل جوانها شده است در حالی که برای آن راه حلی قطعی وجود ندارد و به بانک و شرایط سرویس دهی آن هم مرتبط است.
چگونه رمز دوم یک بار مصرف فعال کنیم ؟
رمز دوم پویا توسط برخی بانک ها خودجوش برای مشتریانش فعال شده است و احتمالاً از طریق پیامک به آنها اطلاع داده اند. اما در غیر این صورت از ۲ طریق می توانید رمز دوم پویا کارت خود را فعال کنید :
- مراجعه به شعب بانک خود که قطعاً کارمندان بانک بهتر شما را راهنمایی خواهند کرد.
- مراجعه به دستگاه های خود پرداز بانک خود و انتخاب منو خدمات رمز پویا.
“همراه بانک” شرایط تمامی بانک ها برای دریافت رمز دوم پویا را ذکر کرده و با دسته بندی مناسب در اختیار خوانندگان قرار داده است. من هم دیدم چنین مقاله مفصل و کاملی در این سایت قرار داده شده است دیگر اقدام به نوشتن دوباره در این زمینه نکردم. کافی است با کلیک بر روی همراه بانک به صفحه مربوطه رفته و اسم بانک خود را پیدا کنید.
خلاصه هر عملی یک سری عواقب داره و ما باید در نظر بگیریم ضرر و منفعت اکثر آدم ها در اکثر مواقع کدام است. بی شک رمز دوم پویا اقدامی درست و صحیح در جهت جلوگیری از کلاهبرداری و سرقت های روز افزون اینترنتی خواهد بود اما محدودیت های خودش را هم ایجاد کرده است که از کسی پوشیده نیست.
نظر شما در رابطه با رمز دوم پویا و اجبار دولت برای فعال کردن آن چیست ؟
از نظر شما جلوگیری از جرایم اینترنتی ارزش صرف این همه هزینه مالی ، وقتی و انرژی را خواهد داشت ؟
